Dom pasywny

Budynek pasywny to budynek o ekstremalnie niskim zapotrzebowaniu na ciepło.

Niezbędnym elementem wyposażenia do uzyskania standardu budynku pasywnego jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła.

Budynek pasywny (wg. kryteriów Instytutu Budownictwa pasywnego z Darmstadt)

Budynek pasywny to budynek, w którym komfortowy mikroklimat może być utrzymywany bez oddzielnego aktywnego systemu ogrzewania czy też klimatyzacji, stąd nazwa "pasywny". Przez większą część roku dom  sam się ogrzewa i chłodzi. W okresie najniższych temperatur obliczeniowych dla danego rejonu (w okolicach np. Łodzi jest to -20 st.C) będzie wymagał jedynie niewielkiego dogrzania, które może być realizowane przez podgrzanie powietrza wentylacyjnego.

W przypadku budynków pasywnych w strefie klimatu umiarkowanego, wstępnym warunkiem uzyskania takiego stanu jest to, by roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania wynoszące mniej niż 15 kWh/m2a, nie było osiągnięte kosztem wzrostu zużycia energii dla innych celów (np. elektryczności). Poza tym, w przypadku europejskiego domu pasywnego, wskaźnik zapotrzebowania energii pierwotnej dla sumy wszystkich celów bytowych (ogrzewanie, przygotowywanie c.w.u., energia elektryczna w gospodarstwie domowym) nie może przekraczać 120 kWh/(m2a).

Traktując to jako punkt wyjścia, dodatkowe zapotrzebowanie energetyczne może być pokryte całkowicie przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii.

Poniżej przedstawione są podstawowe cechy charakteryzujące standard budynków pasywnych: 

1. Wszystkie elementy zewnętrznych przegród budynku są izolowane termicznie w takim  stopniu, aby współczynnik U nie przekraczał 0,15 W/(m2.K). W polskich warunkach wymagane jest U=0,1 W/m2K. Jest to wartość trzykrotnie lepsza od obecnych wymagań polskiego prawa. Grubość izolacji przekracza więc 35 cm (dla standardowych materiałów izolacyjnych).
2. Budynek nie może posiadać mostków cieplnych większych niż 0,01 W/mK. Uniknięcie tych miejsc "wyciekania" ciepła z domu wymaga niezwykle przemyślanego projektowania i bardzo dokładnego wykonania budynku. Dla porównania istniejące mostki ciepła występujące w przeciętnym , nowym  polskim domu są ekwiwalentem  całkowitego braku ocieplenia kilku metrów kwadratowych jego ścian zewnętrznych!
3. Południowa orientacja i uwzględnienie problematyki zacieniania:
   Pasywne wykorzystanie energii słonecznej jest znaczącym czynnikiem przy projektowaniu budynku pasywnego. Wykorzystanie energii słonecznej jest niezbędne dla uzupełnienia bilansu energetycznego po stronie „zyski”. Z tego powodu niezwykle ważna jest orientacja budynku oraz wielkość i usytuowanie okien. Staramy się zaprojektować większość okien po stronie południowej, unikamy zaś przeszkleń po stronie północnej. Budynek pasywny ma więc doskonale przemyślane wnętrze, aby spełnienie tych wymagań nie pogarszało komfortu jego użytkowania. Należy pamiętać też o zaprojektowaniu odpowiednich zewnętrznych osłon chroniących wnętrze domu przed promieniowaniem słonecznym w okresie lata. Mogą to być odpowiednio zaprojektowane okapy, pergole, żaluzje zewnętrzne czy wreszcie zieleń. Pamiętajmy jednak, że możliwe są zawsze pewne odstępstwa od tej reguły. Np. jedno północne okno nie będzie najprawdopodobniej problemem, a zaprojektowanie mniej optymalnej bryły domu można skompensować np. poprawieniem ocieplenia ścian.
4. Energooszczędne oszklenie i ramy okienne:
   Okna (oszklenie i ramy) powinny mieć współczynniki U nieprzekraczające 0,80 W/(m2.K), przy czym współczynniki pozyskania energii słonecznej g okien powinny wynosić nie mniej niż 50%. Oznacza to, że staramy się zastosować możliwie jak najcieplejsze okna, ale szyby tych okien muszą przepuszczać jak najwięcej energii cieplnej do środka. Okna tej klasy są już obecnie dostępne cenowo.
5. Szczelność powietrzna przegród zewnętrznych budynku: Wymiana powietrza przez nieszczelności przegród zewnętrznych musi być mniejszy od 0,6 objętości budynku na godzinę przy nadciśnieniu/podciśnieniu 50 Pa. Sprawdzenie tego warunku w warunkach rzeczywistego budynku wymaga wykonania testu szczelności "blower door". Jest to jedyny sprawdzian przeprowadzany na placu budowy, który jest niezbędny dla uzyskania oficjalnego certyfikatu potwierdzającego pasywność, przyznawanego przez Instytut z Darmstadt.

6. Pasywne podgrzewanie wstępne powietrza świeżego:
   Świeże powietrze może być doprowadzane do budynku przez podziemne kanały lub złoże żwirowe, gdzie dochodzi do wymiany ciepła z gruntem. Ciepło może być również wymieniane z gruntem poprzez gruntowy glikolowy wymiennik ciepła . Powoduje to wstępne podgrzanie powietrza świeżego do temperatury powyżej 0°C, nawet w trakcie najzimniejszych dni sezonu zimowego.

7. Wysoce efektywny odzysk ciepła z powietrza usuwanego przy wykorzystaniu wymiennika ciepła powietrze-powietrze:
   Większość ciepła obecnego w powietrzu usuwanym jest przekazywana do napływającego powietrza świeżego (sprawność odzysku ciepła powyżej 80%). Jednocześnie energooszczędne silniki wentylatorów nie mogą pobierać więcej energii niż 0,45 W/m3 przetłaczanego powietrza. Są to warunki określone po to, by wentylacja była rzeczywiście istotnym elementem oszczędzającym energię.

8. Zaopatrzenie w ciepłą wodę użytkową wykorzystujące odnawialne źródła energii: Energię do przygotowania ciepłej wody użytkowej dostarczają najczęściej kolektory słoneczne lub pompy ciepła.
9. Energooszczędny sprzęt gospodarstwa domowego:
   W domu pasywnym nieodzowne są urządzenia o niskim zużyciu energii (lodówki, kuchenki, zamrażarki, lampy, pralki, suszarki itd.). Niskie zapotrzebowanie na ciepło do ogrzania domu nie jest więc osiągane poprzez sztuczne i rozrzutne zwiększanie zysków wewnętrznych pochodzących z niskosprawnych urządzeń zainstalowanych w budynku.

Spełnienie powyższych wymagań nie stanowi już obecnie praktycznie żadnego problemu technicznego. Stosowane materiały i technologie nie koniecznie muszą być "kosmicznego" pochodzenia. Dom pasywny może być wykonany w tehnologii "high tech" z użyciem np. izolacji próżniowej, paneli fotowoltaicznych i pomp ciepła, a może być też wykonany technologią "low tech" ze słomy i gliny. Liczy się za to koncepcja, staranność i konsekwencja zastosowania wszystkich elementów decydujących o niskim zużyciu energii.

Najważniejszym jednak założeniem dla domu pasywnego jest uzyskanie komfortu mieszkańców i stworzenie dla nich zdrowej przestrzeni do życia. Dom pasywny nie jest kompromisem - "wprawdzie mało wydaję na ogrzewanie ale męczę się niemiłosiernie w jakimś termosie!". Jest miejscem gdzie stworzono wszystkie możliwe warunki, by człowiek czuł się dobrze każdego dnia. 

Domy pasywne kojarzą się często z brzydkimi budynkami, budami czy też pudłami. Ich konstrukcja była w początkowym okresie rzeczywiście minimalistyczna, w stu procentach dostosowana do idei pasywności. Często jednak ich odmienny od przeciętnego w Polsce poczucia piękna wygląd wynikał raczej z innej estetyki ludzi żyjących np. w Niemczech lub Austrii. Obecnie budowane domy pasywne mogą mieć wiele odstępstw od ideału pasywności i wciąż spełniać jej kryteria. Dobry projekt budynku pasywnego powinien być jednak według nas możliwie prosty, gdyż takie domy są po prostu tańsze w budowie! Jeżeli zoptymalizujemy dom  pod względem konstrukcji z zachowaniem jednak jego piękna i funkcjonalności, będziemy mogli wybudować dom  pasywny w cenie zbliżonej do zwykłego, przeciętnie budowanego w naszym kraju.

Właśnie do takiego rodzaju budownictwa pasywnego zaprasza Państwa  nasza firma oraz Pracownia Grymin-Tybulczuk Architekci. Innowacyjne budownictwo energooszczędne, to tanie domy pasywne które z powodzeniem budujemy dla Państwa!

Zapraszamy do obejrzenia niektórych projektów domów pasywnych przygotowanych indywidualnie dla naszych Klientów.